بررسی واژه‌های مربوط به پدیده‌های طبیعی و جغرافیایی در گویش‌های آران و بیدگلی و برزکی در چارچوب زبان‌شناسی زیست‌محیطی
Paper ID : 1052-ICIL
Authors
Mahnaz Talebi Dastenaee1, Fariba Ghatreh *2
1Nadedi Alley, Felestin Street
2Vanak, Alzahra University
Abstract
زبان‌شناسی زیست‌محیطی یکی از رویکردهایی است که به بررسی ارتباط محیط پیرامون و زبان می‌پردازد. هاگن (Haugen, 2001: 352) زبان‌شناسی زیست‌محیطی را «مطالعه تعامل زبان‌ها با یکدیگر و با محیط اطرافشان» می‌داند. از دیرباز گویشوران با الهام از محیط پیرامون نام‌هایی را برای پدیده‌های طبیعی و جغرافیایی (کوه، غار، دریا، کویر، رود، باد، مه، غبار و ..) برگزیده‌اند؛ (Sapir, 1912) نیز در این ارتباط باور دارد که واژگان زبان‌ منعکس‌کنندۀ مشخصه‌های فیزیکی محیط و ویژگی‌های فرهنگی مردم منطقه است. در پژوهش حاضر واژه‌‌های مربوط به پدیده‌های جغرافیایی و طبیعی در گویش منطقۀ آران و بیدگل که در اقلیم گرم و خشک واقع شده است و گویش منطقه برزک در اقلیم سرد و کوهستانی، در چارچوب زبان‌شناسی زیست‌محیطی بررسی می‌شود. این پژوهش به دنبال بررسی اسم‌ها، صفت‌ها و قیدها و فعل‌هایی هست که در ساختارشان از واژه‌های زیست‌محیطی مربوط به پدیده‌های طبیعی-جغرافیایی استفاده شده است. برای جمع‌آوری داده‌های ابتدایی پژوهش از بخش‌های مربوط به پدیده‌های طبیعی و جغرافیایی در پرسشنامۀ راهنمایی گردآوری گویش‌های فرهنگستان زبان و ادب فارسی و اطلس زبان‌های ایران استفاده شد، پس از مصاحبه با گویشوران و شناسایی پدیده‌های طبیعی و جغرافیایی این دو منطقه، داده‌های تکمیلی مربوط به هر پدیده از منابع گفتاری و نوشتاری شامل کتاب‌های ضرب‌المثل‌، ترانه‌‌ها و داستان‌های محلی، وبگاه‌ها و وبلاگ‌ها جمع‌آوری شده است. این واژه‌های زیست‌محیطی پس از طبقه‌بندی از لحاظ ساختاری و معنایی بررسی و تحلیل شده‌اند.
Keywords
زبان‌شناسی زیست‌محیطی، اقلیم، پدیده‌های طبیعی، جای‌نام، آران و بیدگل، برزک.
Status: Accepted
login